Kenjutsu – „Sztuka Miecza”
Historycznie, jest ona jedną z najważniejszych sztuk walki uprawianych w Japonii. Polega ona na nauce posługiwania się mieczem i wywodzi się z okolic XV wieku. Mimo że wcześniej miecz miał duże znaczenie to bronią preferowaną na polu bitwy były łuk i włócznia. Dopiero w okresie rozbicia dzielnicowego miecz zyskał na znaczeniu, gdyż doceniono jego uniwersalność i fakt, iż był on praktycznie zawsze przy boku samuraja także wewnątrz pomieszczeń.
Początkowo kenjutsu obejmowało wszystkie aspekty posługiwania się mieczem, jednakże z czasem z głównego nurtu wyodrębniła się sztuka dobywania miecza zwana „iaijutsu”. Od tej pory termin kenjutsu dotyczył technik używania już dobytego miecza.
Kenjutsu było szeroko uprawianą sztuką w bardzo wielu szkołach wojennych aż do połowy XIX wieku, gdy za sprawą Restauracji Meji obalono rządy siogunatu oraz zniesiono klasę samurajów i zakazano publicznego noszenia mieczy.
Szkoły kenjutsu
Wśród najstarszych szkół wojennych nauczających między innymi kenjutsu wyróżnia się szkoły takie jak:
– Kage-ryū
– Chūjō-ryū
– Tenshin Shōden Katori Shintō-ryū
Kiedy powstało kenjutsu?
Okres powstania powyższych szkół datuje się na XIV – XV wiek, z czego najlepiej zachowaną do dziś szkołą jest Tenshin Shōden Katori Shintō-ryū. Na bazie tych trzech szkół, na przestrzeni lat powstały setki innych mniejszych szkół, z których wiele także zachowało się do dnia dzisiejszego. Dla przykładu: ze szkoły Katori Shintō-ryū wywodzi się znana i praktykowana także dziś szkoła Kashima Shintō-ryū, natomiast ze szkoły Kage-ryū – Yagyū Shinkage-ryū.
Sposoby nauczania
Sposób nauki i treningu kenjutsu różnił się w zależności od szkoły, jednakże bardzo popularną formą były formy „kata”. Są to sformalizowane sekwencje ruchów mające uczyć różnych technik wykorzystania miecza w walce. W kenjutsu są one praktykowane najczęściej w parach, w których jedna osoba jest „uczniem” a druga „nauczycielem”. Rolą ucznia jest wykonywanie danych technik w celu ich zrozumienia, natomiast rolą nauczyciela jest zapewnienie możliwości wykonania techniki przez ucznia tak, aby mógł on zrozumieć sens i zastosowanie danej techniki. Kata mogą się bardzo różnić w zależności od szkoły. W niektórych szkołach na jedno kata składa się kilka technik, a w innych jedno kata może składać się z sekwencji kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu technik.
Kenjutsu w Katori Shintō-ryū
Techniki Katori Shintō-ryū są przewidziane do zastosowania na polu bitwy do walki w pełnym uzbrojeniu. Szerokie i stabilne pozycje miały umożliwiać pewne poruszanie się po nierównym terenie i zapewnić odpowiednią siłę cięć. W odróżnieniu od walki sportowej, celem każdego ataku są nieosłonięte zbroją miejsca (luki w zbroi, tzw. suki).
Naukę w szkole Tenshin Shōden Katori Shintō-ryū rozpoczyna się od kata kenjutsu. Są one absolutną podstawą szkoły, na której zbudowana jest później dalsza nauka innych broni. Program szkoły zawiera w sobie cztery podstawowe kata kenjutsu, każde składające się z kilkunastu technik. Osoba początkująca zaczyna od nauki strony ucznia, po kolei każdego z czterech kata, po czym przechodzi na naukę innych broni oraz strony nauczyciela powyższych kata kenjutsu. W szkole naucza się także pięciu zaawansowanych kata oraz trzech tajnych kata kenjutsu.