Program nauczania

Do dzisiaj w programie nauczania przetrwały przede wszystkim techniki: kenjutsu, bōjutsu, naginatajutsu, iaijutsu, tachiai, battōjutsu, sōjutsu, kodachijutsu oraz ryōtōjutsu. Jednak oprócz wymienionych wyżej dziedzin niektórzy mistrzowie przekazują również wiedzę o innych technikach. Mistrz Sugino Yukihiro naucza swoich studentów również technik jūjutsu i shurikenjutsu, natomiast shihan Ōtake Risuke przekazuje dodatkowo ustną wiedzę o sztuce ninjutsu, o strategii budowy fortyfikacji czy o sztukach magicznych, które w rzeczywistości łączyły w sobie elementy kosmologii i mistyki. Poniżej prezentujemy pełny program Katori Shintō-ryū wraz z tłumaczeniami nazw.

Tachijutsu【太刀術】

techniki posługiwania się mieczem

Kenjutsu【剣術】

techniki walki mieczem długim
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
omote no tachi【表之太刀】podstawy miecza
- itsutsu no tachi【五津之太刀】pięć technik miecza
- nanatsu no tachi【七津之太刀】siedem technik miecza
- kasumi no tachi【神集之太刀】miecz zebranych bóstw kami
- hakka no tachi【八神之太刀】miecz ośmiu bóstw kami
gogyō no tachi【五行之太刀】pięć nauk o mieczu
- mittsu no tachi【三津之太刀】trzy techniki miecza
- yottsu no tachi【四津之太刀】cztery techniki miecza
- in no tachi【陰之太刀】miecz cienia
- sha no tachi【捨之太刀】odrzucany miecz
- hatsu no tachi【發之太刀】rozpoczynający miecz
gokui shichijō no tachi【極意七条之太刀】esencja siedmiu artykułów o mieczu
- tōyama no tachi
(ukifune no kurai)
【遠山之太刀】
(浮船之位)
miecz odległej góry
(pozycja dryfującej łodzi)
- katanami no tachi
(yosui no kurai)
【片浪之太刀】
(葉水之位)
miecz częściowej fali
(pozycja wodnych liści)
- agenami no tachi
(sangetsu no kurai)
【揚波之太刀】
(山月之位)
miecz wznoszącej się fali
(pozycja księżyca nad górą)

Iaijutsu【居合術】

techniki szybkiego dobywania miecza
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
omote no iai【表之居合】podstawy iai
- kusanagi no ken【草薙之剣】miecz trawosiecz
- nukitsuke no ken 【抜附之剣】wyjęty i dźgający miecz
- nukiuchi no ken【抜討之剣】wyjęty i tnący miecz
- uken【右剣】miecz prawy[ch cięć]
- saken【左剣】miecz lewy[ch cięć]
- happōken【八方剣】miecz w ośmiu kierunkach / miecz ośmiu kierunków
tachiai no battōjutsu【立会之抜刀術】techniki szybkiego wyciągnięcia miecza w pozycji stojącej
- yukiai gyakunuki no tachi【行合逆抜之太刀】napotykający [wroga], przeciwnie wyciągnięty miecz
- zengo chidori no tachi【前後千鳥之太刀】miecz przedniej i tylnej siewki
- yukiai migi chidori no tachi【行合右千鳥之太刀】miecz siewki napotykającej [wroga] z prawej
- gyakunuki no tachi【逆抜之太刀】przeciwne wyciągnięcie miecza
- nukiuchi no tachi【抜 討之太刀】wyjęty i tnący miecz
gokui no iai【極意之居合】esencja iai
- kumokiri no ken【雲切之剣】miecz tnący chmury
- hangetsu no ken【半月之剣】miecz półksiężyca
- seigan no ken【清眼之剣】miecz nieskalanego wzroku / miecz czystego wzroku / oka
- muitsu no ken【無一之剣】pierwszy miecz nicości
- muni no ken【無二之剣】drugi miecz nicości

Ryōtōjutsu【両刀術】

techniki walki dwoma mieczami
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
ryōtō【両刀】dwa miecze
- eigetsu no tachi
(niō no kurai)
【永月之太刀】
(二王之位)
miecz wiecznego księżyca
(pozycja dwóch królów)
- suigetsu no tachi
(tenchi no kurai)
【水月之太刀】
(天地之位)
miecz księżyca odbitego w wodzie
(pozycja niebios i ziemi pozycja całego uniwersum)
- isonami no tachi
(fūha no kurai)
【磯浪之太刀】
(風葉之位)
miecz przybrzeżnych fali / miecz fali uderzającej o brzeg
(pozycja liści na wietrze)
- murakumo no tachi
(sasu no kurai)
【村雲之太刀】
(佐寿之位)
miecz chmur nad wioską / miecz zachmurzonej wioski
(pozycja ratująca życie)

Kodachijutsu【小太刀術】

techniki walki krótkim mieczem kodachi
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
gokui no kodachi【極意之小太刀】esencja kodachi
- hangetsu no kodachi【半月之小太刀】kodachi półksiężyca
- suigetsu no kodachi【水月之小太刀】kodachi księżyca odbitego w wodzie
- seigan no kodachi【水月之小太刀】kodachi czystego widzenia

Bōjutsu【棒術】

techniki posługiwania się kijem
bojutsu
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
omote no 【表之棒】podstawy kija
- seriai no 【迫合之棒】zapoznanie się z
- sune-hishigi no 【臑挫之棒】 miażdżące kolana
- sayū no 【左右之棒】 prawej i lewej strony
- kasa-hazushi no 【笠研乏棒】 zdejmujące nakrycie głowy
- hane-tsuru-be no 【刎釣瓶之棒】 noszące konwie z wodą
- tachi-nami no bō 【立浪之棒】 wznoszącej się fali
gokui no 【極意之棒】esencja kija
- gedan no kamae no 【下段構之棒】 niskiej pozycji
- kasumigake no 【霞掛之棒】 pokryte mgłą
- denkō kamae no 【電光構之棒】 pozycji pioruna
- in no kamae no 【陰構之棒】 pozycji cienia
- hikizue no kamae no 【引杖構之棒】 pozycji ciągnięcia laski
- tatsue kamae no 【立杖構之棒】 pozycji stojącej laski

Naginatajutsu【薙刀術】

techniki walki halabardą
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
omote no naginata【表之薙刀】podstawy naginaty
- itsutsu no naginata【五津之長刀】pięć technik naginaty
- nanatsu no naginata【七津之長刀】siedem technik naginaty
- kasumi no naginata【霞之長刀】mglista naginata
- hakka no naginata【八箇之長刀】osiem technik naginaty
gokui shichijō no naginata【極意七條之薙刀】esencja siedmiu artykułów o naginacie
- embi no naginata 【燕飛之長刀】naginata lecącej jaskółki
- tombo no naginata【蜻蛉之長刀】naginata ważki
- yoko no naginata【龍虎之長刀】naginata smoka i tygrysa

Sōjutsu【槍術】

techniki walki włócznią
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
omote no yari【表之槍】podstawy włóczni
- hiryū no yari【飛龍之槍】włócznia latającego smoka
- koryū no yari【去龍之槍】włócznia przemijającego smoka / włócznia martwego smoka
- tsukidome no yari【突留之槍】włócznia zatrzymująca pchnięcia
- an’ya no yari【揚矢之槍】włócznia wznoszącej się strzały
- denkō no yari【電光之槍】piorunująca włócznia / włócznia piorunów
- yoru no ya yari【夜之矢槍】włócznia nocnej strzały
hiden no yari【秘伝之鎗】sekretne techniki włóczni
- jōdan no yariai【上段之鎗合】wznosząca się włócznia
- gedan no yariai【下段之鎗合】opadająca włócznia

Shurikenjutsu【手裏剣術】

techniki rzucania małymi przedmiotami
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
omote no shuriken【表之手裏剣】podstawy posługiwania się shurikenami
- siedem form kata
gogyō no shuriken【五行之手裏剣】pięć nauk o shurikenach
- osiem form kata
gokui no shuriken【極意之手裏剣】esencja posługiwania się shurikenami
- dziewięć form kata
okuden【口伝】przekaz ustny

Jūjutsu【柔術】

techniki walki wręcz
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
gokui no jūjutsu【極意之柔術】esencja technik walki wręcz
- tsūken【通拳】podążając za pięścią
- uchitori-te【内取手】chwytając rękę od wewnątrz
- sotodori-te【外取手】chwytając rękę z zewnątrz
- konoha-gaeshi【木葉返】odwrócenie liścia
- musa-soku【無左足】zabranie lewej nogi / brak lewej nogi
- kata-e-mon【片衣紋】złapanie za jedno ramię / bark
- ryō-e-mon【兩衣紋】złapanie za dwa ramiona / barki
- koromo-shibori【衣搾】wykręcenie zbroi
- kareki-ori【枯木折】złamanie martwego drzewa
- oni-osae【鬼抑】spętanie demona
- tengū-gaeshi【天狗返】zwrócenie / zwrot / oddanie tengū
- yami-no-yo【闇之夜】noc mroku
- sasudome【佐壽留 】zatrzymanie pchnięcia / dźgnięcia
- giboshu-gaeshi【疑寶珠返】
- taki-toshi【瀧落】spadający wodospad
- hishiribiki【七里引】prowadzić przez siedem długości
- sukatamisugatami【姿見】zwierciadło
- hagoromo-shibori【羽衣搾】wykręcenie szat
- yume-makura【夢枕】poduszka snów
- hiji-gane【臂金】żelazny łokieć
- enji-shibori / saruko-shibori【猿子紋】
- toba-soto-ori【鳥羽外折】
- shika-no-issoku【鹿之一足】jedna noga jelenia
- yama-toshi【山落】opadnięcie góry / spadająca góra
- sodeguruma【袖車】
- taki-yoko-koe【立横聲】
- dō-shibori【胴搾】wykręcenie torsu
- hiki-shibori【引搾】ściśnięcie i szarpnięcie / szarpnięcie z wykręceniem
- shōgi-daoshi-ori【将棋倒折】
- saka-yubi【逆指】wykręcenie palców
- kubi-shibori【首搾】 duszenie / skręcenie karku
- washi-no-ha-otoshi【鷲之羽落】
- sora-muki-busei【空向伏】
- kata-bane-osae【片羽子抑】
- oniki-bina【鬼木離】
- gozen-tori【御膳取】

Ninjutsu【忍術】

techniki obronne przed atakami oraz obecnością ninja
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
okuden【口伝】przekaz ustny

Chikujōjutsu【築城術】

znajomość budowania fortyfikacji
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
okuden【口伝】przekaz ustny

Gunbai-heihō【軍配兵法】

wojskowa wiedza strategiczna i taktyczna
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
okuden【口伝】przekaz ustny

Tenmon-chirigaku【天文地理学】

wiedza astronomiczna i geograficzna
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
okuden【口伝】przekaz ustny

In’yō-kigaku【陰陽気学】

wiedza tajemna, obejmująca kosmologię i mistykę
Nazwa Kata (czyli formy)Zapis po japońskuTłumaczenie na polski
kuji no in【九字之印】dziewięć gestów
jūji no hō【十字之法】metoda dziesięciu znaków
okuden【口伝】przekaz ustny

Bibliografia

  • 免許皆伝巻物 (zwoje menkyo kaiden)
  • 横瀬 知行、『日本の古武道』、日本武道館、東京、二〇〇一年
  • “WAY OF THE WARRIOR – Way of the Samurai”, produkcja: BBC, 1983
  • http://en.wikipedia.org/wiki/ Tenshin_Shōden_Katori_Shintō-ryū
Przewiń na górę